Hà thủ ô đỏ Hà Giang

Hà thủ ô đỏ là gì?

Hà thủ ô đỏ là loại cây dây leo, sống bám nhiều năm và mọc lẫn với nhiều loại cây khác trong rừng rậm nhiệt đới. Loại cây này có nhiều ở các tỉnh miền bắc như: Hà Giang, Lào Cai, Lai Châu, Phú Thọ … Có rải rác ở một số tỉnh miền trung như: Nghệ An, Hà Tĩnh.

Là một loại cây dược liệu có tự nhiên trong đại đa số rừng nhiệt đới. Cây mọc dạng xoắn, luôn quấn vào nhau. Mặt ngoài nhẵn. Cuống lá dài, mọc so le. Hoa nhỏ mọc thành chùm, có màu trắng.

Khi tới mùa, người dân bản địa khai thác bằng cách đào phần rễ, còn gọi là củ. Củ này có hình dạng cong queo. Trọng lượng mỗi củ có thể từ 500 gram đến vài ki lô gam.

Có hai loại hà thủ ô. Một loại gọi là đỏ vì bản thân nó khi thái lát miếng có sắc đỏ. Loại kia không có sắc gọi là hà thủ ô trắng. Theo kinh nghiệm, loại đỏ được ưa dùng hơn loại trắng.

Theo bài thuốc gia truyền, các lương y thu mua về để chế biến, kết hợp với mật ong bạc hà Hà Giang làm nên sản phẩm Hà thủ ô đỏ viên mật ong bạc hà Hà Giang

Dược tính và thành phần hóa học

Hà thủ ô có vị chát, ngọt, đắng, tính ấm. Có Anthranoid, Tannin, chất đạm, chất béo, tinh bột, chất vô cơ, các chất tan trong nước. Ngoài ra, còn có các hợp chất Lexitin, Phosphatid.

Với những dược tính và thành phần hóa học như trên thì hà thủ đỏ nhất định cần phải chế biến mới sử dụng hiệu quả được. Sản phẩm hiệu quả nhất đang được quan tâm và nên sử dụng thường xuyên  là hà thủ ô đỏ viên mật ong bạc hà Hà Giang.

Những tác dụng mong muốn

Với các thành phần hóa học trên, hà thủ ô có một số tác dụng chính sau:

• Giúp gây tăng nhu cầu ruột, làm cho phân bị nát lỏng, rất có lợi cho trường hợp viêm đại tràng do nóng trong cơ nhiệt, thường xuyên bị bị táo bón.
• Hỗ trợ điều trị hiệu quả các trường hợp can thận, âm hư, gây đau lưng, mỏi gối, yếu gân cốt, di tinh, liệt dương, tiểu đường, tăng mỡ máu. Nhất là các trường hợp tăng đường huyết và tăng cholesterol. Tác dụng này hiệu quả nhất khi sử dụng hà thủ ô đỏ viên mật ong bạc hà Hà Giang.
• Giúp tạo hồng cầu, các trường hợp da xanh, thiếu máu, gầy yếu, nhất là phụ nữ kinh nguyệt không đều
• Sử dụng theo cách sắc nước uống sẽ có tác dụng chống oxy hóa, ức chế trực khuẩn lao.
• Được ví như thần dược, là vị thuốc bổ huyết và chính là vị cứu tinh của những mái tóc bạc sớm.

Cách làm

Hà thủ ô đỏ sau khi đào phải được cạo rửa sạch vỏ để thái miếng. Có thể phơi khô và bảo quản nơi khô ráo. Nếu để sử dụng thường xuyên, bắt buộc phải chế biến.

Chế biến theo phương pháp gia truyền:

• Lấy miếng đã thái đem ngâm với nước gạo mới từ 3 – 5 ngày. Thường xuyên khuấy, đảo, chắt bỏ, thay thế nước vo gạo mỗi ngày để loại bớt chất gây vị chát.
• Đem rửa sạch để chuẩn bị đồ với đỗ đen. Tỷ lệ 200 gram đỗ đen đồ với 1.000 gram hà thủ ô miếng
• Xếp từng lớp hà thủ ô xen kẽ với từng lớp hạt đỗ đen. Bắc bếp củi đồ 9 ngày, 9 đêm (Còn gọi là cửu chưng cửu sái ). Nghĩa là sau mỗi ngày đồ lại đổ ra phơi sương cho đủ 9 ngày 9 đêm.
• Sau đó mới đem phơi nắng đến khô giòn hoặc sấy khô. Nếu dùng để sắc nước uống hàng ngày thì đóng gói kín để tránh bị hấp hơi, ẩm, mốc.
• Hà thủ ô đỏ đã cửu chưng cửu sái xong đem nghiền thành bột mịn để tiếp tục chế biến thành viên hà thủ ô.
• Cuối cùng trộn, ủ hà thủ ô đã cửu chưng cửu sái với mật ong bạc hà Hà Giang. Tỷ lệ thì tùy theo từng nhà thuốc đông y gia truyền.

Làm theo cách này vẫn là đạt chất lượng và hiệu quả nhất. Nhưng cách này thường là mất rất nhiều thời gian, ngày nay đa số không thực hiện theo cách này nữa.

Chế biến theo phương pháp hiện đại:

• Lấy miếng đã thái, phơi khô đem ngâm với nước gạo mới khoảng 02 ngày. Trong thời gian đó phải khuấy, đảo, chắt bỏ, thay thế nước vo gạo thường xuyên mỗi ngày để loại bớt chất gây vị chát.

• Đem rửa sạch để chuẩn bị đồ hoặc sắc nước với đỗ đen. Loại đỗ đen cần chọn loại xanh lòng mới vị thuốc mới bảo đảm chất lượng. Tỷ lệ đỗ đen là 200 gram đồ với 1.000 gram hà thủ ô.
• Lấy nước đậu đen nếu sắc với hà thủ ô hoặc nấu thật nhừ hạt đậu đen. Chắt lấy nước để lại đun nhừ với hà thủ ô.
• Cho các miếng hà thủ ô đỏ vào nồi, đổ ngập nước đậu đen đã chắt. Đun nước đậu đen cùng với hà thủ ô cho đến khi nào hà thủ ô chín và cạn nước vừa tới.
• Đem hà thủ ô nấu với đỗ đen phơi thật khô hoặc sấy khô. Nếu dùng để sắc nước uống hàng ngày thì đóng gói kín để tránh bị hấp hơi, ẩm, mốc.
• Hà thủ ô đỏ đã cửu chưng cửu sái xong đem nghiền thành bột mịn để tiếp tục chế biến thành viên hà thủ ô.
• Cuối cùng trộn, ủ hà thủ ô đã cửu chưng cửu sái với mật ong bạc hà Hà Giang. Tỷ lệ thì tùy theo từng nhà thuốc đông y gia truyền.

Công dụng

– Bổ máu, bổ thận, lưu thông khí huyết, đỡ hoa mắt, chóng mặt và chống lão hóa

– Chống xơ vữa động mạch, tăng cường sự tuần hoàn máu

– Tăng cường sức đề kháng, miễn dịch và hỗ trợ tiêu hóa

– Hạn chế rụng tóc, tóc bạc và làm đen tóc trở lại

Cách sử dụng

• Hà thủ ô dạng viên: Uống 10 viên mỗi sáng, trước khi ăn. Có thể ngậm tan trong miệng, sau uống nước
• Dạng miếng khô, đã chế biến: Đun sôi, uống thay nước mỗi ngày.